GAJAH ÉL ÉH KU SIREUM

Jaman baheula, aya sireum keur  ngarak rajana, ngaliwat kana alur gajah. Keur ramé ngarak, jol datang gajah. Sireum baé ditincakan, bongan cenah maké ngaliud di jajalaneun. Atuh lain ratus deui sireum nu paéh téh, tapi aya rébuna.

Barang nénjo baladna réa nu paéh, raja sireum kacida ambeukna, tuluy baé susumbar, “Sakadang Gajah, sato nu telenges, nu teu boga rasrasan ka papada mahluk, rasakeun pamales kami. Ulah sambat kaniaya, engké dina poé Jumaah Kaliwon, urang perang tanding jeung kami. Ditépoan ti ayeuna salapan poé deui!”.

Walon gajah bari seuri, “Rék ngajak perang tanding, Sakadang Sireum téh? Lamun enyaan, heug ku kaula didagoan, sapaménta andika. Di mana hayang perang téh?”.

“Tuh di ditu, di handapeun war nu itu, nu condong kana alur sampéan!”.

Gancangna, gajah nuluykeun deui lalampahanana. Ari raja sireum teu talangké deui, tuluy baé ngumpulkeun sakabéh baladna. Teu sabaraha lilana geus nakleuk ka tegalan.

Cék raja sireum, “Hé, balad sireum kabéh! Dina poé Jumaah Kaliwon, kula baris perang tanding jeung gajah, tuh dina waru nu condong itu! Ku sabab éta, banget paménta kula ka arandika, ulah caricingeun, kudu digarawé. Saréréa kudu nyieun piruang sing jero. Nya palebah waru itu kudu nyieun piruang téh. Prak geura parigawé ti ayeuna! Di korowot ti jero baé, taneuhna tinggalkeun, tuh kira-kira sakandel papan beunang Sakadang Manusa ka luhurna mah”.

Balad sireum saur manuk. Kabéh jangji rék soson-soson digarawé, sarta nyanggupan anggeus saméméh salapan poé.

Saomong balad sireum teu nyalahan. Teu kungsi salapan poé, piruang geus anggeus. Ti luhurna teu katénjo, teu jiga piruang meueus-meueus acan, kawantu buatan nu ahli nerus bumi.

Barang nepi kana waktuna poé Jumaha Kaliwon téa, subuh-subuh kénéh raja sireum geus ngabedega sisi piruang beulah kulon, nyanghareup ngétan, bari ngawaskn kana pidatangeun musuh.

Saksi geus karumpul nyaéta peucang, oa, jeung monyét.

Wanci haneut moyan, jebul gajah ti wétan, maju ngulon, nyampeurkeun ka raja sireum.

Jauh kénéh ogé raja sireum geus celuk-celuk nangtang gajah. Pokna, “Geuwat, Sakadang Gajah, itu sihung kamu nu benang ngasah tujuh poé tujuh peuting geus sadia pikeun maéhan sampéan. Jeung lamun enya sampéan prajurit sakti, geura rontok kaula. Tapi méméh ngarontok kudu nyambat heula indung-bapa, bisi panasaran!”.

Barang gajah ngadéngé panangtang raja sireum, maké mamawa kolot sagala, jol suruwuk baé narajang. Tapi cilaka, da teu kungsi neupi kaburu tigebrus mantén kana piruang, sukuna tipetek.

Sanajan haben adug-adugan, méak-méakkeung tanaga, sangkan kaluar tina éta piruang, tapi wéléh teu bisa. Tungtungna tanagana béak, ngajoprak teu walakaya.

Cék raja sireum ka balad-baladna “Pék haranca ayeuna mah éta sato telenges téh!”.

Balad sireum nu lobana mangjuta-juta bareng narajang napuk kana saluar awak gajah. Aya anu asup kana ceulina, irungna katut sakur liang anu aya dina awak gajah.

Gajah ripuh dicarocoan ku sireum, tungtungna tuluy ménta ampun, taluk narima éléh. Manéhna ménta dihanjatkeun tina piruang. Raja Sireum daékeun narima.

Nya ti semet harita gajah teu wanieun ka sireum téh. Mun aya gajah kumawani ka sireum tangtu moal jamuga.

(Dicutat tina Gandasari V)